Dawne techniki fotograficzne będzie można poznać na sobotnim (5 kwietnia) spotkaniu w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. O technikach chromianowych będzie opowiadać Adam Sobota, kierownik Działu Fotografii, a proces chromianowej techniki „gumy” pokaże Rafał Warzecha, wykładowca Wyższego Studium Fotografii w Warszawie.
Spotkanie towarzyszy konkursowi „Niebieska flasza”, który ogłosiło Muzeum. O konkursie
Sto lat temu, w 1914 roku, powstało jedno z najsłynniejszych dzieł polskiej fotografii artystycznej: kompozycja Niebieska flasza, której autorem jest Henryk Mikolasch (1872-1931). Unikatową odbitkę tej fotografii autor wykonał właśnie w technice trójwarstwowej „gumy”, czyli przy użyciu światłoczułych związków dwuchromianu zawieszonych w roztworze gumy arabskiej.
Guma dwuchromianowa została wynaleziona w połowie XIX wieku, jednak nie od razu trafiła do pracowni fotografów. Zaczęto jej używać dopiero wtedy, gdy uznano, że ingerencja w obraz fotograficzny jest nieodzownym elementem świadomej twórczości w tej dziedzinie.
Technika gumy polega na wykorzystaniu właściwości garbowania gumy arabskiej zmieszanej z solami chromowymi (dwuchromianem potasu lub amonu) pod wpływem działania światła. Miejsca naświetlone, pokryte gumą z solami chromu i barwnikiem stają się nierozpuszczalne w wodzie. Papier pokrywany jest warstwą gumy arabskiej z domieszką pigmentu lub farby akwarelowej i dwuchromianu potasu lub amonu. Po wysuszeniu w ciemności jest naświetlany stykowo w kopioramie i wywoływany w zimnej wodzie, która rozpuszcza miejsca nie zgarbowane. W miejscach gdzie pada światło warstwa gumy jest utwardzana (fotosieciowana) proporcjonalnie do ilości padającego promieniowania. W miejscach gdzie negatyw całkowicie blokuje promieniowanie UV warstwa gumy pozostanie nieutwardzona. Nienaświetlone obszary warstwy gumowej są rozpuszczane przez wodę a pigment, który do tej pory był w niej uwięziony jest uwalniany, utwardzone obszary nie poddają się działaniu wody i w ten sposób tworzy się obraz gumowy a tak naprawdę gumowo-pigmentowy. Warstwa tworząca obraz delikatnie przywiera do podłoża, dzięki czemu można ją wycierać pędzlem co pozwala na ingerencje w obraz.
Technika gumy pozwala na dość swobodną interpretację obrazu poprzez dowolny wybór podłoża papierowego, koloru pigmentu oraz możliwości wielokrotnego kopiowania tego samego obrazu - tzw. kopiowanie wielowarstwowe z coraz to inną charakterystyką kopiowanej warstwy gumy, np. bardziej lub mniej kontrastową albo o innej barwie.
Program:
godz. 14.00 - Artystyczny kontekst technik chromianowych, wykład Adama Soboty
godz. 15.00 - Prezentacja procesu chromianowej techniki „gumy”, Rafał Warzecha
Wstęp wolny
Opr. Ak
